لوله های ورودی خروجی استخر ژئوممبران

قطر لوله هاي ورودي استخر ژئوممبران تابع دبی ورودي به مخزن است و بايد به گونه اي انتخاب شود كه توانـايي انتقـال حـداكثر دبی را داشته باشد، بدين معني كه در صورت تقسیم شدن آب ورودی بین بیش از یک مخزن لولـه هـاي ورودي بتواند حداکثر دبی ورودي به مخزن را منتقل نمايد.

براي عملكرد مطلوب و افزایش دوره بهره برداری و جلوگیری از بروز مشكلات ، لازم اسـت ضـمن در نظر داشـتن شـرايط خـاص كاركرد هر مخزن، مواردي به شرح زير در طراحي تجهيزات مكانيكي، برقي، كنترلي و ابزاردقيـق مخـازن ذخیره آب کشاورزی رعايـت شـود. بديهي است، در صورت احداث مخازن ذخیره آب  به همراه ساير سامانه هاي آبي، لازم است ضوابط مربوط به اين سـامانه هـا نيز به گونه اي در نظر گرفته شود تا عملكرد مجموعه ي كل سيستم مطابق با شرايط و ضوابط طرح اصلي باشد.

لوله ورودی استخر ژئوممبران

قطر لوله هاي ورودي استخر تابع دبی ورودي به مخزن است و بايد به گونه اي انتخاب شود كه توانـايي انتقـال حـداكثر دبی را داشته باشد، بدين معني كه در صورت تقسیم شدن آب ورودی بین بیش از یک مخزن لولـه هـاي ورودي بتواند حداکثر دبی ورودي به مخزن را منتقل نمايد. تا در صورت خارج از سرویس شدن یکی از مخازن  با مشکل تخلیه کل آب مواجه نشویم و حداكثر سرعت آب در لوله هاي ورودي نبايـد از 8/1 متربرثانيه تجاوز كند.

لوله هاي متصل به مخزن، بايد توانايي حركت در نقاط اتصال به سیستم را داشته باشند تا در صورت وقوع زلزله يا لرزش ناشی از ایستگاه پمپاژ ، با انعطاف پذيري كافي از ايجاد خسارت جلوگيري شود. به ايـن منظـور، مـيتـوان از تجهيـزات مكـانيكي مناسـب ماننـد اتصالات لرزه گیر و ديگر كوپلينگ هاي مخصوص كه به سيستم لوله كشـي انعطـاف مـيدهنـد، اسـتفاده كـرد. سيستم لوله كشي مخزن بايد به گونه اي طراحي شود كه به جز وزن لوله، هيچگونه نيروي اضافي به مخزن وارد نشـود.

تمامي سطوح داخلي و خارجي لوله هاي ورودي، خروجي و سرريز بايد داراي پوشـش مناسب و از جنس پلی اتیلن درجه یک جهت امکان جوشکاری به ورق ژئوممبران باشند در مخازن آب شرب، پوشش لولـه هـاي در تمـاس بـا آب، بايـد داراي تاييديـه مصرف آب شرب از مراكز معتبر باشند. پوشش لوله ها بايد به نحو كارآمدي انتخاب و اجرا شوند، به طوريكه در طول عمر مفيد مخزن، خدشه اي از بابت خوردگي به لوله ها وارد نشود و امكان كنترل و ترميم پوشش فراهم باشد. پوشش هايي كـه در معرض اشعه فرابنفش قرار دارند بايد براي اين شرايط مناسب باشند. ضخامت و كلاس فشار لوله با توجه بـه حـداكثر فشار كاري و اثرات خوردگي چنان انتخاب شود كه در طول عمر مفيد مخزن، متضمن كاركرد مناسب لوله ها با كـمتـرين نياز به تعميرات باشد.

موقعيت لوله هاي ورودي آب به استخر یا مخزن و تعداد آنها، با توجه به حجم مخزن و با عنايت به ضرورت جلوگيري از ايجاد مناطق راكد و همچنين فراهم نمودن امكان گردش رضايت بخش آب از نقطه ورودي تا خروجي تعيين مي شود.

بـراي ايـن منظور ميتوان لوله هاي ورودي و خروجي استخر را در دو سمت مقابل و در دورترين فاصله نسبت به هم جانمايي كرد و معمـولا ورود آب از بالاترين تراز ممكن و خروج آن از كف پيشبيني مي شـود که این موضوع با توجه به نوع بهره برداری از مخزن می تواند متفاوت طراحی گردد. ( بر روي لوله ي ورودي به مخزن ممكن است انشعاب هايي با اندازه هاي مناسب (براي نصب فشارسنج، انشعاب كلرزنـي و غيره) در نظر گرفته شود ) .

همچنـين بـراي گـردش مطلـوب و مناسـب آب در مخزن، تعداد لوله هاي ورودي به و يا خروجي از هر قسمت از مخزن، دو رشته (يا بسته به مورد و حجم مخزن چند رشته) درنظرگرفته ميشود. در مخازن كوچك (با ظرفيت كمتر از 5000مترمكعب) ميتوان با نصب يـك لولـه ورودي و يـك لولـه خروجي، به شرط رعايت فواصل و وضعيت متقابل لوله هاي ورودي و خروجي، گردش قابل قبـول جريـان آب را در مخـزن برقرار نمود.

لوله خروجی استخر ژئوممبران

وضعيت دهانه ي لوله هاي خروجي استخر بايد طوري باشد كه تخليه كامل حجم مفيد مخزن ميسر باشد. اين دهانه با توجـه به شيب بندي در كف مخزن و با حدقل فاصله 1.5 متری از محل تلاقی دیواره به کف قرار گیرد.

درحالت حداقل سطح آب، به علت كاهش ارتفاع آب روي لوله خروجي، امكان بروز پديـده گـرداب و مكـش هـوا بـه داخل آن وجود دارد. اين امر، باعث اختلال در جريان آب لوله هاي خط انتقال، شبكه توزيع و يا كاركرد پمپ هاي واقع در پايين دست مخزن (در صورت وجود) مي شود. براي جلوگيري از بروز چنين حالتي لازم است ارتفاع آب از روي محور لولـه خروجي واقع در حوضچه مكش، حداقل دو برابر قطر آن باشد.

تعداد و قطر لوله هاي خروجي با توجه به محدوديت سرعتي كه براي جريان آب داخل آنها در نظـر گرفتـه مـيشـود، قابل انتخاب است. اين محدوديت براي مخازن ذخيره آب و مخازن مكش تلمبه خانه ها متفاوت است. درصورتيكـه مخـزن به عنوان مخزن مكش تلمبه خانه محسوب شود، قطر لوله هاي خروجي بايد به گونه اي انتخاب شـود كـه بيشـينه سـرعت جريان در داخل لوله ها بيشتر از 5/1 متربرثانيه نباشد. در حالتي كه مخزن به عنوان مخزن ذخيره باشد، بيشـينه سرعت جريان در لوله هاي خروجي، نبايد بيشتر از 75/1 متربرثانيه باشد. در صورت هـمزمـاني در كـاربرد، بايـد معيار مخزن مكش تلمبه خانه در نظر گرفته شود. زماني كه مخزن به عنوان مكش تلمبه ها مورد استفاده قرار مـيگيـرد، طرح لوله خروجي اتصالات بايد به نحوي در نظر گرفته شود كه كمترين ميزان افت فشار حاصل شـود.

روي هر لوله خروجي از بخشهاي مستقل مخزن، نصب يك شير قطع و وصل مستقل ضروري است.

تراز لبه بالايي لوله خروجي، حداقل 150 ميليمتر از تراز كف مخزن بالاتر باشد تا از ورود مواد زايـد، كه به مرور در كف مخزن ته نشين شده اند، به داخل لوله خروجي جلوگيري شود. طراح با توجـه بـه كيفيـت آب و پـيشبينـي دوره هاي شستشو، ميتواند فواصلي بيش از مقادير گفته شده اختيار كند، اما اين تغيير نبايد از حجم مفيد مخزن بكاهد و نیز می توان جهت تخلیه کامل مخزن ذخیره آب کشاورزی در محل قرار گیری لوله خروجی حوضچه ثانویه ای با عمق 500 میلی متر با شیب ملایم جهت نشست املاح و رسوبات طراحی نمود و لبه لوله خروجی را تراز با کف مخزن قرار داد که ابعاد حوضچه ثانویه با توجه به حجم مخزن و میزان رسوبات و دوره های شستشو طراحی می گردد.

ابتداي لوله هاي خروجي يك صافي از نوع يك سر فلنج و يا يك توري با بازشدگي مناسب و از جنس فولاد ضد زنـگ نصب ميشود. با توجه به كيفيت آب مخزن، صافي بايد در دورههاي زماني مناسبي مورد بازبيني قرار گيرد تـا از انسـداد و گرفتگي سوراخهاي صافي و يا توري جلوگيري به عمل آيد.

لوله سر ريز استخر ژئوممبران

حداكثر تراز سطح آب در مخازن دخیره آب کشاورزی با توجه به اینکه عموما دارای گستردگی زیاد و در معرض شرایط جوی می باشند بهتر است از لبه مخزن حداقل 20 سانتی متر پایین تر لحاظ گردد دلیل این امر محافظت از لبریز شدن آب بر اثر امواج حاصل از وزش باد است که با توجه به شرایط غالب جوی درهر منطقه سطح تراز آب ذکر شده می تواند متغیر می باشد.

در این نوع مخازن همانند سایر مخازن باید جهت جلوگیری از سریز شدن آب کانال و یا لوله ای پیش بینی نماییم. سـرريز بايـد بـه گونـه اي ساخته شود كه آب سرريز شده به آساني قابل مشاهده و تشخيص باشد و آب هدایت شده توسط سازه سرريز بايد توسط كانال و يا لوله هایي با شيب مناسب به محلي كه تعارضي با ساير تجهيزات و متحدثات و اراضی همجوار نداشته باشد، تخليه شود. سرريز اضطراري با توجه به حداكثر تراز سطح آب تعبیه مي شود كه محل آن در قسمت فوقاني مخزن است.

بهتر است در انتهاي لوله سرريز براي جلوگيري از ورود جانوران و حشرات بـه داخـل لولـه و در صـورت عـدم خطـر يخ زدگي و مسدود شدن جريان سرريز از توري فولادي ضدزنگ استفاده شود. در صورتي كه از تـوري بـا بازشـدگي هـاي كوچك استفاده شود، اين توري ممكن است در زمستان باعـث يـخ زدگـي و انسـداد آب شـود، لـذا اسـتفاده از تـوري بـا بازشدگي كوچك در مناطق سردسير توصيه نميشود. يادآور ميشود در صورتي كه انتهاي لوله سرريز (در محل اتصال با سازه سرريز) افقي باشد، ميتوان از يك دريچه تخليه انتهايي به جاي توري استفاده كرد.

شيرآلات و اتصالات استخر و مخازن ژئوممبران

كليه شيرها بايد به گونها ي طراحي و يا انتخاب شوند كه آب بند آن ها به راحتي قابل تعويض بوده و باز كردن و بستن و يا عملكرد آن ها حتي الامكان ساده و راحت باشد. شيرها بايد بتوانند به راحتي در فشار و دماي كاري طرح كار كنند.

 شيرها بايد به گونه اي ساخته، انتخاب و نصب شوند كه :

• از نفوذ آلودگي ها به داخل مخازن جلوگيري شود؛
• به گونه اي نصب شوند كه هيچ نشتي نداشته باشند؛
• داراي تكيه گاه مناسب باشند؛
• در برابر هرگونه صدماتي كه ممكن است از محيط به آنها وارد شود، محافظت شوند؛
• داراي فضاي دسترسي، تعمير و نگهداري كافي باشند

تجهيزات برق، كنترل، مانيتورينگ و تله متري استخر و مخازن ژئوممبران

تجهيزات برق، كنترل، تله متري، ابزاردقيق و اندازه گيري، همچنين سامانه ي مانيتورينگ هر مخزن بايد با توجه به فلسفه ي كنترل هر طرح و كاربري و اهميت مخازن در آن و نيز سيستم تله متري تاسيسات آبرساني و توزيع آب منطقه،انتخاب شده و تمهيدات لازم براي تهيه و نصب  آنها مدنظر قرار گيرد. طراحي، انتخاب تجهيزات و عمليات نصب آن ها و بايد براساس استانداردهاي منتشرشده ي داخلي در اين زمينه نظير سازمان ملي استاندارد ايران (ISIRI) و استانداردهاي معتبر بين المللي انجام گردد.